Kruidensupplementen

Wat zijn kruiden?

Kruiden zijn kleine, vaak sappige planten die aromatisch van smaak zijn en die vaak ook andere kenmerkende eigenschappen hebben.

Ze geven smaak, pit en kleur aan onze gerechten en in ieder deel van de wereld worden vaak typische kruiden gebruikt, die de gerechten aldaar hun bekende smaak geven.

Lang voor de opkomst van de moderne geneeskunde, waren het kruiden en planten die werden ingezet om mensen van hun kwalen af te helpen.

Sinds de opkomst van de moderne geneeskunde, is veel van onze kennis over planten en kruiden echter naar de achtergrond geraakt.

De laatste jaren is deze kennis bezig aan een opmars. Veel mensen verdiepen zich in de eigenschappen van planten en kruiden en ook onder wetenschappers is er een toename van onderzoek naar dit thema. Ook kruidensupplementen worden steeds populairder.

De meest populaire kruiden in supplementen zijn op dit moment:

1. Kurkuma
2. Gember
3. Kamille
4. Ashwagandha
5. Valeriaan
6. Ginseng
7. Mariadistel
8. Rhodiola
9. Echinacea
10. Kelp

Werken kruiden echt?

Er wordt steeds meer wetenschappelijk onderzoek gedaan naar kruiden [1-4].

Veel gezondheidsclaims over kruiden, staan echter nog ‘on hold’. Dat betekent dat de effecten die mogelijk zijn gevonden door wetenschappers, nog moeten worden goedgekeurd door de Europese Gezondheidsraad.

De reden hiervoor is dat het heel complex is om bewijs aan te leveren dat een plant of kruidensoort bepaalde gunstige eigenschappen heeft.

Voor veel gezondheidsclaims die je leest over kruiden en die nog ‘on hold’ staan, geldt dus dat:

• Er wetenschappelijk onderzoek naar is gedaan
• Er een mogelijke werking naar voren komt uit het wetenschappelijk onderzoek
• Er nog niet voldoende bewijs is om deze claim te bevestigen
• Deze claim niet verboden is, maar ook nog niet is goedgekeurd door de Europese Gezondheidsraad.

Het is volgens de Nederlandse regelgeving toegestaan om deze ‘on hold’ claims wel te gebruiken bij het aanprijzen van supplementen. Je moet er dan wel bij vermelden, dat het om een ‘on hold’ claim gaat.

Wat doen kruiden in je lichaam?

Veel kruiden hebben een brede toepassing. Dat komt omdat er vaak veel verschillende werkzame stoffen inzitten.

Hieronder vind je van de meest populaire kruiden wat hun meest bekende werking in het lichaam is [5-8]:

1. Kurkuma helpt bij het behoud van soepele gewrichten* en normale cholesterolgehalten in het bloed*
2. Gember ondersteunt de spijsvertering* en helpt bij een goede maagfunctie, bijvoorbeeld tijdens periodes van reizen of bij zwangerschapsmisselijkheid*
3. Kamille zorgt mede dat je evenwichtiger bent in stresssituaties* en werkt rustgevend en ontspannend*
4. Ashwagandha zorgt mede voor evenwicht in stresssituaties* en helpt bij een goede geestelijke balans*
5. Valeriaan bevordert een natuurlijke nachtrust en ondersteunt de geestelijke balans bij stresssituaties*
6. Ginseng geeft meer energie*, is goed voor het concentratievermogen* en voor het geheugen*
7. Mariadistel is goed voor het hart* en ondersteunt de reinigende werking van de lever*
8. Rhodiola helpt om evenwichtig te zijn in stresssituaties* en draagt bij aan het concentratievermogen*
9. Echinacea is goed voor de luchtwegen* en ondersteunt het immuunsysteem* en een goede blaasfunctie*
10. Kelp is een natuurlijke bron van jodium. Jodium is goed voor het geheugen en de concentratie en het activeert de natuurlijke energie in je lichaam

*Deze gezondheidsclaims zijn in afwachting van goedkeuring door de EFSA.

Kruidensupplementen kopen

Bij het gebruik van supplementen geldt altijd: een supplement is geen vervanging van een gezond en gevarieerd voedingspatroon. Het is een aanvulling daarop. Gezond en gevarieerd eten blijft belangrijk.

In sommige gevallen kan een aanvulling op je voedingspatroon fijn zijn, bijvoorbeeld in stressvolle periodes, of als je een bepaalde functie van je lichaam wil ondersteunen.

Wanneer je een kruidensupplement wil gebruiken, kom je er al snel achter dat er heel veel keuze is.

Er zijn zelfs kruidensupplementen verkrijgbaar waar niet of nauwelijks goed wetenschappelijk onderzoek naar is gedaan, of waar gevaarlijke ingrediënten in zitten.

Om een goede, weloverwogen keuze te kunnen maken, kun je daarom waarschijnlijk wel wat tips gebruiken.

Hieronder vind je al onze tips op een rij om je te helpen een goede keuze te maken bij het kopen van een kruidensupplement:

Tip 1: Kruiden en medicijngebruik gaan niet altijd samen

Veel kruiden kunnen naast geneesmiddelen worden gebruikt, maar in sommige gevallen kunnen kruiden de werking van het geneesmiddel beïnvloeden. Overleg dus altijd met je arts, voordat je een kruidensupplement gaat gebruiken.

Tip 2: Wees voorzichtig en lees etiketten

Er is weinig regelgeving voor het op de markt brengen van kruidensupplementen. Sommige kruiden zijn wettelijk verboden, maar er is nog steeds van alles verkrijgbaar, dat potentieel gevaarlijk is.

Hou het dus bij de kruiden waarvoor een ‘on hold’-claim geldt. Zo weet je zeker dat er wetenschappelijk onderzoek naar gedaan is, en dat het kruid veel gebruik wordt in supplementen [9-10].

Betrouwbare bronnen, zoals het IVG (Informatiecentrum Voeding en Gezondheid), geven een goed overzicht van de kruiden die momenteel veel worden gebruikt in supplementen en waarvoor een ‘on hold’-claim geldt.

Tip 3: Kies voor gestandaardiseerde extracten

Bij kruidensupplementen is het verstandig om voor gestandaardiseerde extracten te kiezen. Dit zijn kruidenmengsels die een vaste hoeveelheid bevatten van de actieve bestanddelen van een plant. Zo weet je dus altijd precies hoeveel werkzame stoffen erin zitten en welke dosering je binnenkrijgt.

Tip 4: Hou je aan de hoeveelheden

Het is bij kruidensupplementen belangrijk dat je er niet te veel van neemt. Je kunt zelfs het beste beginnen met een halve dosering, en eerst kijken hoe je lichaam daarop reageert, voordat je meer inneemt.

Kruiden kunnen bij iedereen anders werken, dus het is belangrijk om goed naar je eigen lichaam te luisteren bij het gebruik van kruiden.

Samenvatting

Kruiden zijn kleine, vaak sappige planten die aromatisch van smaak zijn en die vaak ook andere kenmerkende eigenschappen hebben.

Lang voor de opkomst van de moderne geneeskunst, werden planten en kruiden gebruikt voor allerlei verschillende toepassingen.

Er wordt steeds meer wetenschappelijk onderzoek gedaan naar kruiden en het gebruik van kruiden is steeds populairder. Veelgebruikte kruiden in supplementen zijn:

1. Kurkuma
2. Ashwagandha
3. Valeriaan
4. Mariadistel
5. Rhodiola
6. Kelp

Veel gezondheidsclaims over kruiden, staan echter nog ‘on hold’. Dat betekent dat de effecten die mogelijk zijn gevonden door wetenschappers, nog moeten worden goedgekeurd door de Europese Gezondheidsraad.

Een ‘on hold’ claim mag gebruikt worden, mits je erbij vermeld dat het om een ‘on hold’ claim gaat. Deze claims geven aan dat:

• Er wetenschappelijk onderzoek gedaan is naar de claim
• Er nog niet voldoende bewijs is om deze claim te bevestigen
• Deze claim niet verboden is, maar ook nog niet is goedgekeurd door de Europese Gezondheidsraad

Omdat er weinig regelgeving is rondom kruidensupplementen, is het belangrijk om een goede keuze te maken, als je een supplement koopt. Neem het volgende in acht:

1. Wees altijd voorzichtig bij het gebruik van kruidensupplementen. Lees de etiketten zorgvuldig en gebruik nooit meer dan de aanbevolen hoeveel op de verpakking
2. Kies waar mogelijk voor gestandaardiseerde extracten. Zo weet je zeker hoeveel werkzame stoffen je binnenkrijgt.
3. Kies daarom het liefst voor kruiden waarvoor een ‘on hold’-claim geldt. Zo weet je in ieder geval dat er wetenschappelijk onderzoek naar is gedaan en dat het om een veel toegepast kruid gaat.

Bronnen

[1] Khan, A. et al. (2022). Anti-anxiety Properties of Selected Medicinal Plants. Curr Pharm Biotechnol 23(8), 1041-1060, doi: 10.2174/1389201022666210122125131.
[2] Akhgarjand, C. et al. (2022). Does Ashwagandha supplementation have a beneficial effect on the management of anxiety and stress? A systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Phytother Res. 36(11), 4115-4124, doi: 10.1002/ptr.7598
[3] Yeung, K.S. et al. (2018). Herbal medicine for depression and anxiety: A systematic review with assessment of potential psycho-oncologic relevance. Phytother Res. 32(5), 865-891, doi: 10.1002/ptr.6033
[4] Jaroenngarmsamer, P. et al. (2021). Efficiency of Chamomile Essential Oils on Sleeping Quality of First-year University Students. Indian Journal of Forensic Medicine & Toxicology, 15(2), doi: 10.37506/ijfmt.v15i2.14954.
[5] Panossian, A. et al. (2010). Rosenroot (Rhodiola rosea): traditional use, chemical composition, pharmacology and clinical efficacy. Phytomedicine. 17(7), 481-93, doi: 10.1016/j.phymed.2010.02.002.
[6] Cropley, M. et al. (2002). Effect of kava and valerian on human physiological and psychological responses to mental stress assessed under laboratory conditions. Phytother Res.16(1), 23-7, doi: 10.1002/ptr.1002.
[7] Ebrahimi, H. et al. (2022). The effects of Lavender and Chamomile essential oil inhalation aromatherapy on depression, anxiety and stress in older community-dwelling people: A randomized controlled trial. Explore (NY) 18(3), 272-278, doi: 10.1016/j.explore.2020.12.012.
[8] Prasad, S., & Aggarwal, B. B. (2011). Turmeric, the golden spice. Herbal Medicine: Biomolecular and Clinical Aspects. 2nd edition, PMID: 22593922.
[9] Simaan, J. A. (2009). Herbal medicine, what physicians need to know. Journal Medical Libanais, 57(4), 215-217. PMID: 20027796.
[10] Mosihuzzaman, M. (2012). Herbal medicine in healthcare: an overview. Natural Product Communications, 7(6), 807-812. PMID: 22816312.