Waarom foliumzuur bij zwangerschap zo belangrijk is

Als je zwanger bent, heb je extra behoeftes aan bepaalde vitamines en mineralen.

Zo is foliumzuur bij zwangerschap één van de belangrijkste vitamines.

In dit artikel lees je wat foliumzuur (of folaat) precies is en waarom het zo essentieel is om hier voldoende van binnen te krijgen als je zwanger bent.

Wat is foliumzuur?

Foliumzuur heet ook wel vitamine B11 en valt dus onder de B-vitamines. In sommige andere landen heeft foliumzuur de naam vitamine B9.

In voeding komt foliumzuur voor in de vorm van folaat [1]. Best verwarrend, al deze termen! 

Het belangrijkst om te onthouden is dat foliumzuur, vitamine B11 en folaat in principe hetzelfde zijn, al zijn er verschillen in hoe je lichaam deze vormen op kan nemen.

Verderop in dit artikel leggen we hier meer over uit.

Deze belangrijke, wateroplosbare vitamine is te vinden in de volgende voeding:

• Groente bladgroenten
• Spruitjes
• Broccoli
• Volkoren granen
• Peulvruchten
• Fruit
• Eieren

Je lichaam kan zelf maar een beperkte hoeveelheid foliumzuur opslaan. Het is daarom belangrijk om regelmatig bovenstaande voeding te eten.

Als je zwanger bent of een kinderwens hebt, heb je een hogere behoefte aan foliumzuur. Het is daarom belangrijk dat je deze vitamine extra bijslikt in deze periode van je leven.

In ons uitgebreide artikel over foliumzuur vind je nog meer handige informatie over deze vitamine.

Waarom is foliumzuur bij zwangerschap zo belangrijk?

Het is wetenschappelijk aangetoond dat het slikken van foliumzuur voor zwangerschap en in de eerste weken na de bevruchting, de kans op een open ruggetje bij je baby verlaagt [2-3].

De belangrijkste functies van foliumzuur (folaat) in je lichaam vind je hieronder op een rij [4-6]:

1. Een lage folaatstatus van de moeder is een risicofactor voor het ontstaan van een open ruggetje bij de zich ontwikkelende foetus.
2. Draagt bij aan vorming van rode en witte bloedcellen
3. Speelt een belangrijke rol in de aminozuursynthese
4. Ondersteunt de afweer van het lichaam
5. Draagt bij aan de weerstand tegen stress
6. Is betrokken bij het geheugen
7. Is goed voor de gemoedstoestand
8. Helpt bij vermoeidheid
9. Draagt bij tot de weefselgroei tijdens de zwangerschap
10. Draagt bij tot de vorming van de placenta
11. Draagt bij tot de groei van de foetus tijdens de zwangerschap

Je begrijp nu waarom foliumzuur slikken voor zwangerschap belangrijk is. Zeker als je zwanger wil worden of net zwanger bent, wil je zorgen dat je voldoende van deze vitamine in je lichaam hebt.

Bij een tekort aan foliumzuur kan namelijk bloedarmoede ontstaan, wat bij je ongeboren kindje de kans op afwijkingen verhoogd [7].

Ook na je zwangerschap is het belangrijk om gezond te eten en goed voor jezelf te zorgen. In ons artikel over herstel na zwangerschap lees je hier alles over.

Wat als je geen foliumzuur geslikt hebt voor je zwangerschap?

Heb je geen foliumzuur geslikt voor je zwangerschap? Je hoeft je niet meteen zorgen te maken als je niet op tijd bent begonnen met het slikken van foliumzuur.

De kans op een baby met een open ruggetje is namelijk nog steeds heel klein, ook wanneer je geen foliumzuur hebt geslikt. Je krijgt immers ook foliumzuur binnen via gezonde voeding.

Toch is het beter om het zekere voor het onzekere te nemen.

Begin daarom zo snel mogelijk met het slikken van foliumzuur als je een kinderwens hebt of net zwanger bent.

Een tekort aan foliumzuur kun je herkenenn aan de volgende symptomen [8]:

• Moeheid
• Hoofdpijn
• Stemmingswisselingen
• Bloedarmoede
• Diarree
• Moeite met concentreren
• Kortademigheid

Let op: een tekort aan foliumzuur leidt niet altijd tot bovenstaande symptomen.

Vermoed je dat je een tekort hebt? Overleg dan met je huisarts of verloskundige, zij kunnen je verder helpen.

Foliumzuur en zwangerschap: hoeveel heb je nodig?

De gezondheidsraad adviseert volwassen om dagelijks 300 microgram foliumzuur binnen te krijgen, om gezond te blijven.

Vrouwen die een kinderwens hebben, zwanger zijn en borstvoeding geven, hebben een hogere behoefte.

De Gezondheidsraad adviseert vrouwen die zwanger zijn of willen worden dan ook om extra foliumzuur in de vorm van folaat bij te slikken [9].

Hieronder vind je een overzicht van de geldende adviezen.

Scroll de tabel naar rechts →

Door gezond en gevarieerd te eten, kun je dagelijks voldoende foliumzuur of folaat binnenkrijgen.

Het advies om een supplement te nemen, geldt dus allen voor voruwen die zwanger zijn of willen worden.

Wil je weten welke voeding je kunt eten om voldoende foliumzuur of folaat binnen te krijgen?

Hieronder vind je een top 10 van voeding die rijk is aan deze voedingsstof [10].

Welke foliumzuur supplementen zijn het beste bij zwangerschap?

Welke foliumzuur is nu het beste voor je zwangerschap? Wanneer je een foliumzuur supplement gaat kiezen, is het belangrijk om een paar dingen te weten.

Vorm

Hier komen we terug op de verschillende vormen van foliumzuur, waar we het in de inleiding over hadden.

Er zijn namelijk twee soorten foliumzuur:

1. De synthetische vorm (moeilijk opneembaar)
2. De biologisch actieve vorm (goed opneembaar)

‘Foliumzuur’ is de naam voor de synthetische, moeilijk opneembare vorm.

‘Folaat’ (of in het Engels: ‘folate’) is de naam voor de biologische actieve, goed opneembare vorm.

De goedkopere supplementen kiezen vaak voor foliumzuur, de synthetische vorm dus. De beste foliumzuur bij zwangerschap is echter een supplement waar folaat in zit.

Omdat de meeste mensen deze stof echter kennen onder de naam foliumzuur, wordt deze naam in de volksmond het meest gebruikt. Je weet nu echter, hoe het écht zit!

Hulpstoffen

Voor een goede opname van folaat in het lichaam, is het belangrijk dat je voldoende vitamine B12 en B6 binnenkrijgt [11].

Je vindt deze vitaminen onder meer in vis, vlees en eieren (B12) en in bonen, groenten en walnoten (B6).

Wil je echter zeker weten dat je deze hulpstoffen voldoende binnenkrijgt? Dan kun je ook kiezen voor een supplement dat naast folaat ook deze vitamines bevat.

Hoeveelheid

Wanneer je zwanger bent of een kinderwens hebt en er is geen sprake van een verhoogd medisch risico, dan heb je voldoende aan 400 mcg per dag.

Er zijn geen schadelijke effecten bekend wanneer je 400-500 mcg foliumzuur bijslikt. Het is echter niet nodig om meer dan dit bij te slikken.

In sommige gevallen, bijvoorbeeld wanneer je eerder een kind hebt gekregen met een neurale buisdefect, kan je arts een hogere dosering foliumzuur voorschrijven, bijvoorbeeld 5 milligram (5000 mcg).

Volg alleen in zo’n geval het advies van je arts op, maar ga deze hoeveelheid nooit zelf innemen, zonder te overleggen met je arts of verloskundige!

Wil je meer weten over welke vitamines en mineralen belangrijk zijn tijdens je zwangerschap? Lees dan ons artikel over zwangerschapsvitamines.

Samenvatting

Foliumzuur, folaat of vitamine B11 is de belangrijkste vitamine voor vrouwen die een kinderwens hebben of zwanger zijn.

Folaat is de naam voor de biologisch actieve, goed opneembare vorm.

Foliumzuur is de naam voor de synthetische, moeilijk opneembare vorm.

Foliumzuur is de naam die in de volksmond het meest wordt gebruikt voor deze stof, terwijl folaat eigenlijk de betere benaming zou zijn.

Foliumzuur of folaat heeft de volgende belangrijke functies:

1. Een lage folaatstatus van de moeder is een risicofactor voor het ontstaan van een open ruggetje bij de zich ontwikkelende foetus.
2. Draagt bij aan vorming van rode en witte bloedcellen
3. Helpt bij vermoeidheid
4. Draagt bij tot de weefselgroei tijdens de zwangerschap
5. Draagt bij tot de vorming van de placenta
6. Draagt bij tot de groei van de foetus tijdens de zwangerschap

Omdat deze voedingsstof onmisbaar is voor een gezonde zwangerschap, adviseert de Gezondheidsraad alle vrouwen met een kinderwens en tijdens hun zwangerschap foliumzuur bij te slikken. Het advies is daarbij om dagelijks 400 mcg extra folaat bij te nemen.

Wanneer je een supplement koopt, is het belangrijk om op de volgende 3 zaken te letten:

1. Zorg dat het supplement folaat bevat, de goed opneembare vorm.
2. Een supplement waar ook de hulpstoffen vitamine B6 en B12 aan toegevoegd zijn, heeft de voorkeur.
3. Ga voor een supplement met de juiste dosering, dat wil zeggen, niet meer en niet minder dan 400 mcg per dagdosering. Alleen bij medische aandoeningen, kan een arts soms een hogere dosering voorschrijven.