Aspartaam is een suikervervanger die tot wel 200 keer sterker is dan suiker. Je vindt het in veel suikervrije en light producten, zoals cola zero.
Wat weten we over de gezondheidseffecten van aspartaam? In dit artikel lees je er alles over.
Dit artikel in het kort:
- Aspartaam is een enorm sterke, kunstmatige zoetstof
- Je vindt het in light frisdranken (zoals cola zero) maar ook in eiwitdrankjes, vruchtensappen en ontbijtgranen.
- Esperts zijn het nog niet eens over de positieve of negatieve gezondheidseffecten van aspartaam [1]
Wat is aspartaam (E951)?
Aspartaam is een kunstmatige zoetstof. Het wordt al sinds de jaren ‘80 gebruikt als suikervervanger in voedsel en frisdrank.
Aspartaam kan alleen, of in combinatie met andere zoetstoffen voorkomen.
Zo vind je het ook in de vorm van aspartaam-acesulfaamzout. Hier is aspartaam gemengd met een andere zoetstof: acesulfaam-k (E950).
Producten met aspartaam (in plaats van suiker) bevatten minder calorieën en hebben een zwakker effect op je bloedsuikerspiegel. Dit komt doordat aspartaam tot wel 200x zo sterk is als suiker [2].
125mg aspartaam heeft dezelfde zoetkracht als 25 gram suiker. Het grote verschil? Het kleine beetje aspartaam bevat 0,1 kcal en de theelepel suiker 20kcal [2,3].
Je hebt dus maar een klein beetje aspartaam nodig om een product een zoete smaak te geven.
In het kort: Aspartaam is een zoetstof die veel sterker is dan suiker, maar in vergelijking nauwelijks calorieën bevat.
Waar zit aspartaam in?
Je mag niet zomaar ergens een stof als aspartaam aan toevoegen. Er is namelijk een bovengrens van hoeveel je maximaal mag binnenkrijgen per dag. Hierover lees je verderop meer.
Door de toegestane producten met aspartaam in te perken, hoopt de Europese Voedselveiligheidsautoriteit die bovengrens te bewaken.
Cola zero of cola light zijn bekende producten waar aspartaam in zit. Aspartaam zorgt ervoor dat deze drankjes laag zijn in calorieën, maar wel net zo zoet zijn als de standaardvariant.
Toch kom je aspartaam in een hoop andere dingen tegen. Andere producten waar aspartaam in kan zitten zijn [4]:
- Vruchtensap
- Eiwitshakes
- IJs
- Chocola
- Koek en gebak
- Suikervrij snoep
- Desserts
- Zuivelproducten (zoals yoghurt)
- Ontbijtgranen
- Soepen
- Sauzen
- Zoetjes
Je vindt aspartaam vaak in producten die als suikervrij of in suiker verlaagd worden aangeprijsd.
Kijk bij deze producten altijd even op de ingrediëntenlijst. Zo weet je precies welke stof je – in plaats van suiker – binnenkrijgt.
In supplementen vind je aspartaam vaak in kauwtabletten of drankjes. Bekijk bij het kopen van kauwtabletten en vitaminedrankjes altijd de ingrediënten.
In het kort: Aspartaam vind je onder andere in frisdrank, vruchtensap, ontbijtgranen en producten die suikervrij of in suiker verlaagd zijn.
Is aspartaam slecht?
Veel mensen vragen zich af of aspartaam slecht is voor je gezondheid. Het korte antwoord is dat we het nog steeds niet zeker weten.
In 2006 en 2007 werden in Italië twee onderzoeken gepubliceerd die bij proefdieren een relatie tussen aspartaam en bepaalde aandoeningen aantoonden. Deze zijn inmiddels weer ingetrokken, omdat de cijfers niet klopten en de proefdieren vóór het onderzoek al ziek waren [5].
Toch is het belangrijk om voorzichtig te zijn met aspartaam. In 2023 plaatste de wereld gezondheidsorganisatie WHO de stof op een lijst met mogelijk schadelijke stoffen [6].
Dit houdt in dat er beperkt bewijs is voor de schadelijkheid van een stof voor mensen, maar dat er nog geen overtuigende conclusies zijn.
De WHO dringt met deze lijst aan op extra onderzoek naar aspartaam. Dit onderzoek zullen we dus moeten afwachten, voordat we een definitieve conclusie kunnen trekken over de gezondheidseffecten van aspartaam.
De wetenschap is langzaam en zorgvuldig. Voedingswetenschappers moeten mensen voor lange tijd blijven volgen om een effect op de gezondheid zonder twijfel te kunnen bewijzen.
Dit maakt dat overtuigende conclusies over bijwerkingen van voedingsstoffen veel onderzoek nodig hebben.
Tot die tijd schaadt het niet om voorzichtig te zijn met stoffen als aspartaam.
In het kort: Verder onderzoek moet uitwijzen of aspartaam negatieve effecten heeft op je gezondheid.
Wat is de grens van inname?
De Europese Voedselveiligheidsautoriteit (EFSA) hanteert een maximale bovengrens voor de inname van aspartaam.
Ze stellen dat de stof veilig is als je er niet meer dan 40 mg per kg lichaamsgewicht per dag van binnenkrijgt [5].
Voor een volwassene die 70 kg weegt komt dat neer op 4,5 liter frisdrank met aspartaam [6].
De EFSA stelt dat bij een normaal eetpatroon het risico op te veel aspartaam erg klein is [5]. Toch zeggen ze ook dat ze niks tegen het vermijden van voeding en sapjes met aspartaam hebben [5].
In het kort: De meeste mensen zitten onder de veilige maximale innamegrens van aspartaam. Toch kan het vermijden van deze zoetstof ook volgens de EFSA geen kwaad.
Aspartaam vermijden?
Aspartaam zit vaak in bewerkte voedingsmiddelen. Deze kun je over het algemeen beter vermijden, stelt ook het Voedingscentrum [5].
Daarnaast wordt er getwijfeld aan de effectiviteit van aspartaam (en andere suikervervangers) bij gewichtsbeheersing. Veel mensen gebruiken immers light producten om te proberen minder calorieën binnen te krijgen.
Er zijn recente onderzoeken die een effect van aspartaam op gewichtsverlies onderschrijven [8], en onderzoeken die het in twijfel trekken [9,10].
Effectief of niet, producten met aspartaam doen weinig om je honger naar zoetigheid te stillen. Ze zorgen ervoor dat je zoete dingen wilt blijven eten, ook diegenen waar wel suiker in zit.
Belangrijker is om een gevarieerd voedingspatroon aan te leren met groenten, fruit en voldoende dierlijke of plantaardige eiwitten.
In het kort: Het is niet bewezen dat aspartaam (en light producten) helpen bij gewichtsverlies. Onderzoekers zijn hierover nog in discussie.
Nutribites staat voor zuiver
Nutribites belooft jou dit: In onze supplementen vind je geen dubieuze toevoegingen.
Met dubieuze toevoegingen bedoelen we stoffen die volgens de wet veilig zijn, maar in veel gevallen overbodig of nog niet voldoende onderzocht. Hieronder valt (in onze ogen) ook aspartaam.
In ons dossier additieven lees je precies welke stoffen dit zijn. Zo krijg jij de controle over je gezondheid terug.
Meer weten? Lees dan ook onze oproep aan de supplementenindustrie.
Samenvatting
Aspartaam is een bekende, kunstmatige zoetstof. Het is populair omdat het tegelijkertijd zoet én caloriearm is.
Dit maakt aspartaam een veelgebruikte toevoeging in suikervrije producten zoals cola zero.
Toch zit deze stof niet alleen in suiker verlaagde frisdrank. Je vindt het ook in desserts, gebak, vruchtensapjes en in suiker verlaagde producten.
Sinds 2023 staat aspartaam op de lijst van mogelijks schadelijke stoffen van de WHO.
Dit betekent nog niks definitiefs. Er is meer onderzoek nodig om zeker te weten wat de gezondheidseffecten van aspartaam zijn.
De Europese Voedselveilgheidsautoriteit (EFSA) garandeert nog steeds dat onder de grens van 40 mg per kg lichaamsgewicht per dag, aspartaam veilig te gebruiken is.
Toch kun je er evengoed voor kiezen om producten met aspartaam uit voorzorg te vermijden.
Een andere reden om dit te doen is om je te helpen zoete smaakjes te ontwennen. Zoetstof vermindert immers niet je zin in suikerige voeding en drankjes.
Schrijf een reactieEr zijn nog geen reacties op dit artikel.
Geef als eerste een reactie!